Historia rozwoju
Nałęczów liczący blisko 5 000 mieszkańców położony jest w środkowo-zachodniej części województwa lubelskiego, w otulinie Kazimierskiego Parku Krajobrazowego, w obszarze rozległej, falistej i pagórkowatej doliny rzek: Bochotniczanki i Bystrej, urozmaiconej licznymi zboczami porozcinanymi wieloma wąwozami. Jest jedynym w kraju nizinnym uzdrowiskiem, w którym leczy się choroby serca. W rozwoju przestrzennym miasta można wyróżnić kilka etapów.

Etap pierwszy do schyłku XVII wieku, przedstawia się dość skromnie, mimo przebiegu przez miasto traktu handlowego z Kazimierza do Lublina.
W rolniczym krajobrazie miejscowości dominował wówczas drewniany kościół na wzgórzu otoczonym fosą oraz dwór. Drugi etap związany jest z rodziną Małachowskich, kiedy w II połowie XVIIII wieku osada dworska przekształciła się w reprezentacyjne barkowe założenie „enter cour et jardin", powiązane osiowo z kościołem reprezentacyjną aleją wysadzoną szpalerem lip. Trzeci etap wiąże się z odkryciem na początku XIX wieku źródeł wód mineralnych oraz utworzeniem w latach 1877-1880 Zakładu Wód Mineralnych.
Miasteczko dzięki temu, a także warunkom fizjograficznym stało się w XIX wieku kuracyjno-uzdrowiskowym ośrodkiem, wyróżniającym się m.in. willową zabudową w stylu „włoskim" i "szwajcarskim", występującą także w innych kurortach polskich i europejskich. Ostatni etap rozwoju i znaczących przekształceń nastąpił w latach 60-80. XX wieku i wiązał się z nadaniem miastu w roku 1963 praw miejskich, a także niekorzystnymi zmianami przestrzennymi w jego centrum, w tym powstaniem nowych bezwartościowych, dużych kubatur. Pokłosiem zmian wprowadzonych w tamtym okresie jest również fakt nadania drogom przejazdowym przez Nałęczów statusu drogi wojewódzkiej.

Zabytki
Świadectwem historii miasta są liczne zabytki, związane z poszczególnymi fazami jego kształtowania się w tym m.in.: kościół parafialny, pałac Małachowskich i budynki z okresu uzdrowiska Małachowskich, dwór Górskiego i historyczne budynki zdrojowe pochodzące z okresu reaktywacji zakładu zdrojowego - położone w rozległym parku, drewniane wille przeznaczone pod wynajem dla osób korzystających z usług ośrodka lub letników (odznaczające się modnym detalem snycerskim, położone w ogrodach), oraz murowane wille, zaprojektowane w sposób respektujący walory krajobrazowe uzdrowiska. Jedną z cech zespołu architektonicznego Nałęczowa jest spójność narastającego etapami układu zabudowy, którego zasadniczym spoiwem jest zieleń. Należy podkreślić, że każda z faz rozwoju miasta jest silnie reprezentowana przez wyodrębniające się w w/w układzie zespoły lub pojedyncze zabytki, indywidualnie wpisane do rejestru. Odbywający się przez centrum miasta ruch samochodowy (w tym pojazdów ciężarowych) stanowi potencjalne zagrożenie dla zabytków ulokowanych przy trasach tranzytowych (w tym przy najznakomitszych ulicach Nałęczowa – Lipowej i Armatniej Górze). Powyższe zagrożenia dotyczą m.in. dwóch zabytków sakralnych (kościoła parafialnego i kaplicy pod wezw. św. Karola Boromeusza) oraz szeregu w/w willi wpisanych indywidualnie do rejestru zabytków wraz z otaczającymi je ogrodami. Zagrożenia wynikające z ruchu pojazdów przez centrum miasta dotyczą także alei lipowej wyznaczającej przebieg reprezentacyjnej ulicy miasta, będącej elementem zabytkowego zespołu pałacowo-parkowego.

Budowa obwodnicy
Nałęczów usytuowany jest w strefie osłony Kazimierskiego Parku Krajobrazowego. Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego z 1994 roku (przyjętego uchwałą Rady Miejskiej w Nałęczowie nr XL/192/94) wyznaczały sposób zagospodarowania znacznego obszaru historycznego centrum Nałęczowa, wskazując lecznictwo sanatoryjne jako podstawową funkcję, której należy podporządkować dalszy rozwój miasta. Wykluczono w nim możliwość likwidacji istniejących zadrzewień, zakrzewień i trwałych użytków zielonych z jednoczesnym wskazaniem wprowadzania różnych form zieleni urządzonej o charakterze ozdobnym oraz zieleni wysokiej. Zauważono przez to klimatotwórczą i krajobrazową funkcję zieleni, która tworzy harmonijny układ z obiektami architektonicznymi i jest postrzegana jako jeden z najistotniejszych walorów uzdrowiska.
W celu zachowania wskazanych wyżej walorów architektoniczno-krajobrazowych i klimatycznych Nałęczowa (pełniącego obecnie rolę tranzytu na drodze z Warszawy oraz Lublina do Kazimierza Dolnego i dalej) - koniecznością pozostaje budowa obwodnicy. Winna to być sprawa priorytetowa, ze względu na zagrożenie utracenia przez Nałęczów statusu uzdrowiska, a także – co ściśle jest związane z argumentacją powyżej - z powodu negatywnego wpływu obecnej sytuacji na zabytkowy charakter całej miejscowości wpisanej do rejestru zabytków m.in. z powodu „harmonijnego zespolenia architektury z krajobrazem, w którym urozmaiconą rzeźbę i bujną zieleń miasto zostało wkomponowane „. Realizacja obwodnicy jest warunkiem dalszego prawidłowego, harmonijnego rozwoju miasta, w tym podniesienia jego atrakcyjności turystycznej budowanej na walorach określonych wyżej.