| 
NUMIZMATY - Nie tylko z NBP
KOLEJNA EMISJA
Według planu emisji wartości kolekcjonerskich kolejna emisja - 28 września, będzie to moneta z serii „Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni" – Witold Pilecki „Witold".
Więcej szczegółowych danych można znaleźć w folderach informacyjnych na stronie banku emisyjnego. Monety i banknoty kolekcjonerskie dostępne będą w sklepie internetowym Kolekcjoner oraz w oddziałach okręgowych. Emisja wartości kolekcjonerskich stanowi okazję zarówno do upamiętniania ważnych historycznych rocznic i postaci, jak i do rozwijania zainteresowań polską kulturą, nauką i tradycją.
Narodowy Bank Polski jest wyłącznym emitentem monet i banknotów w Polsce. Wszystkie znaki pieniężne emitowane przez polski bank centralny – w tym kolekcjonerskie – są prawnym środkiem płatniczym na terenie całego kraju.
15 września 2017 NBP wprowadził do obiegu srebrną monetę kolekcjonerską – „100-lecie objawień fatimskich".
Fatima to niewielkie miasto w środkowej Portugalii. Od 13 maja do 13 października 1917 r. trojgu dzieciom objawiała się tam Matka Boża. Było to rodzeństwo Marto: Hiacynta i Franciszek oraz Łucja dos Santos. W 1967 r. papież Paweł VI potwierdził wiarygodność objawień. W roku 2000 Jan Paweł II beatyfikował Franciszka i Hiacyntę oraz ujawnił treść tzw. trzeciej tajemnicy fatimskiej. W stulecie objawień, 13 maja 2017 r, papież Franciszek kanonizował rodzeństwo. Z objawieniami związane są trzy części „tajemnicy". Jan Paweł II [któremu NBP poświęcił pierwszy polski banknot kolekcjonerski ] był przekonany, że objawienia fatimskie są jednym z największych znaków danych człowiekowi w XX w. W koronie Matki Bożej Fatimskiej umieszczono kulę, która ugodziła go podczas zamachu 13 maja 1981 r., sam papież łączył zresztą swoje cudowne ocalenie z interwencją Matki Bożej Fatimskiej – pisze w folderze emisyjnym ks. prof. dr hab. Piotr Mazurkiewicz.
Rewers monety przedstawia koronę wieńczącą figurę Matki Bożej Fatimskiej oraz lilię – symbol czystości, niewinności i dziewictwa. Na awersie monety znajdują się wizerunki trojga dzieci, którym ukazała się Matka Boża oraz stałe elementy monety: wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, nominał, napis: Rzeczpospolita Polska oraz rok emisji. Moneta o nominale 10 zł zaprojektowana przez Urszulę Walerzak ma wyjątkowe kształt i masę. Wyemitowana została w nakładzie do 25 tys. sztuk.
Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu srebrną monetę kolekcjonerską upamiętniającą 35. rocznicę zrywu antykomunistycznego w Lubinie.
31 sierpnia 1982 r. w Lubinie – w drugą rocznicę podpisania porozumień sierpniowych odbyły się demonstracje. – Manifestanci skandowali hasła „Uwolnić internowanych", „Znieść stan wojenny". (...) W interwencji mającej na celu rozproszenie manifestujących brały udział oddziały Milicji Obywatelskiej oraz ZOMO, które (...) użyły broni z ostrą amunicją. (...) Rannych zostało ponad dwadzieścia osób, z tego siedem ciężko; trzy postrzelone osoby – Andrzej Trajkowski, Mieczysław Poźniak i Michał Adamowicz – zmarły – wspomina w folderze emisyjnym dr Marek Zawadka, dyrektor Ośrodka Kultury „Wzgórze Zamkowe" w Lubinie. – Aby powstrzymać falę protestu, zgromadzono ponad tysiąc funkcjonariuszy spoza terenu województwa, a samo miasto odcięto od reszty kraju na siedem dni – dodaje dr Zawadka.
Rewers monety przedstawia zarysy trzech męskich postaci, ślady po pociskach, szarfę oraz goździki leżące na bruku. Awers to biało-czerwona szarfa na tle sylwetek mężczyzn symbolizujących ofiary wydarzeń w Lubinie. Monetę zaprojektowała Dobrochna Surajewska.
Moneta „35. rocznica zrywu antykomunistycznego w Lubinie" będzie dostępna w nakładzie do 15 000 egzemplarzy w cenie 190 zł w sklepie internetowym Kolekcjoner oraz w oddziałach okręgowych NBP.
300-lecie koronacji Obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej na banknocie kolekcjonerskim NBP
21 sierpnia 2017 roku Narodowy Bank Polski wprowadza do obiegu banknot kolekcjonerski o wartości nominalnej 20 zł, upamiętniający 300-lecie koronacji Obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej. To dziewiąty banknot kolekcjonerski wyemitowany przez NBP.
– Najświętsza Maryja Panna od dawna ma w polskim narodzie specjalny status – jest Matką, Obrończynią, Królową. Odnotował to już Jan Długosz w „Rocznikach Królestwa Polskiego", nazywając Bogarodzicę Najdostojniejszą Królową świata i naszą – pisze w folderze emisyjnym o. Stanisław Jan Rudziński, kustosz Zbiorów Sztuki Wotywnej Jasnej Góry. Podkreśla, że na przestrzeni wieków wielu polskich władców modliło się o wstawiennictwo przed Jej Cudownym Obrazem, a Jasna Góra stała się celem pielgrzymek wszystkich warstw społecznych, które składały Matce Bożej dary w postaci regaliów. Kult maryjny znalazł wyraz i rozwinięcie w ślubach króla Jana Kazimierza złożonych w katedrze lwowskiej po potopie szwedzkim. Dopełnieniem ślubów we Lwowie była uroczysta koronacja Cudownego Obrazu Matki Bożej w 1717 roku. Była to pierwsza, dokonana poza Rzymem i Italią, koronacja Obrazu Matki Bożej. – Ostateczną decyzję o koronacji podjął papież Klemens XI, który ofiarował drogocenne korony, a przeprowadzenie ceremonii powierzył biskupowi chełmskiemu Krzysztofowi Szembekowi. (...) Symbolika teologiczna i historyczna przedstawiona na banknocie podkreśla wyjątkową rolę, jaką Obraz Matki Bożej Jasnogórskiej, oraz szerzej kult maryjny, odegrał w dziejach polskiego narodu – dodaje kustosz.
Na przedniej stronie banknotu zostały ukazane korony ofiarowane przez papieża Klemensa XI (skradzione w 1909 roku). Pod koroną Dzieciątka na tle stylizowanych lilii andegaweńskich znajduje się monogram maryjny jako jedno z zabezpieczeń banknotu, tzw. recto-verso. Po prawej stronie widnieją stylizowane motywy wici roślinnej z barokowej ramy Cudownego Obrazu. Znakiem wodnym jest herb pauliński przedstawiający kruka z bochenkiem chleba w dziobie oraz dwa lwy wspierające się o pień palmy. W górnym lewym rogu umieszczono motyw roślinny z antepedium ołtarza w kaplicy Matki Bożej, wykonanego z okazji koronacji. Na odwrotnej stronie banknotu widzimy rycinę wydaną w Rzymie w 1717 roku, przedstawiającą koronację Cudownego Obrazu Matki Bożej – iluminację sanktuarium i widok na ołtarz koronacyjny. Po lewej stronie widnieje plan klasztoru jasnogórskiego z obwarowaniem fortecznym, a poniżej lilia andegaweńska. Po prawej stronie znajduje się motyw roślinny z ramy Obrazu i znak wodny – herb paulinów.
Banknot, zaprojektowany przez Justynę Kopecką, wyemitowany zostanie w nakładzie do 55 tys. sztuk i można go będzie kupić w cenie 60 zł. Tematyka jasnogórska była obecna także na pierwszym banknocie kolekcjonerskim NBP z 16 października 2006 roku, który upamiętniał Jana Pawła II i jest nadal dostępny w sprzedaży.
„70-lecie Kultury Paryskiej"
10 sierpnia 2017 roku Narodowy Bank Polski wprowadza do obiegu srebrną monetę kolekcjonerską o nominale 10 zł, upamiętniającą 70-lecie Kultury Paryskiej.
– Kiedy w czerwcu 1947 roku ukazał się pierwszy numer „Kultury", nikt nie przypuszczał, że narodził się jeden z najważniejszych ośrodków kulturalnych i politycznych powojennej emigracji. (...) Na linię polityczną „Kultury", budowaną w opozycji do większości środowisk emigracyjnych, największy wpływ obok samego Giedroycia miała publicystyka Juliusza Mieroszewskiego. Przekonywał w niej, że uzyskanie – po prognozowanym rozpadzie ZSRR – suwerenności Ukrainy, Litwy i Białorusi (ULB) stanowi jeden z fundamentów bezpieczeństwa geopolitycznego Rzeczypospolitej.(...) Przemycane do Polski – najczęściej w formie miniaturowych wydawnictw – kolejne numery „Kultury" oraz książki (...) należały do najbardziej poszukiwanych lektur. Dzięki nim Polacy mogli się zetknąć z wolną od komunistycznej cenzury twórczością takich postaci jak Witold Gombrowicz, Czesław Miłosz, Marek Hłasko, Stefan Kisielewski, Leopold Tyrmand czy Leszek Kołakowski – pisze w folderze emisyjnym prof. dr hab. Antoni Dudek.
Rewers monety przedstawia portret Jerzego Giedroycia z profilu na tle maszyny do pisania stojącej na biurku redaktora, z wkręconą w nią kartką papieru z napisem „70-LECIE KULTURY PARYSKIEJ". Na awersie monety widnieją okładki „Kultury" i „Zeszytów Literackich" – najbardziej znanych, opiniotwórczych pism wydawanych przez Instytut Literacki – oraz stałe elementy monety: wizerunek orła, ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, nominał, napis: Rzeczpospolita Polska oraz rok emisji. Moneta zaprojektowana przez Annę Wątróbską-Wdowiarską wyemitowana zostanie w nakładzie do 15 tys. sztuk i będzie można ją zakupić w cenie 110 zł w Oddziałach Okręgowych.
„Rzeź Woli i Ochoty"
27 lipca 2017 Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu srebrną monetę oksydowaną o nominale 10 zł, upamiętniającą mieszkańców warszawskich dzielnic – Woli i Ochoty, bestialsko wymordowanych w 1944 roku.
– Niemiecki mord na cywilnej ludności Woli i Ochoty był jedną z największych masowych zbrodni podczas II wojny światowej.– Na wiadomość o wybuchu powstania w Warszawie (1 VIII 1944 r.) Hitler wydał rozkaz zniszczenia Warszawy i zgładzenia wszystkich jej mieszkańców - pisze w folderze emisyjnym prof. Wojciech Roszkowski. Liczbę ofiar na Woli i Ochocie ocenia się na około 60 tysięcy.
Na rewersie umieszczono postać klęczącej kobiety, symbolizującej ofiary wydarzeń, a za jej plecami fragmenty wizerunków oprawców. Awers monety przedstawia fragment pomnika Pamięci Ludności Woli Wymordowanej w Czasie Powstania 1944 r. autorstwa Ryszarda Stryjeckiego oraz stałe elementy monety: wizerunek orła, ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, nominał, napis: Rzeczpospolita Polska oraz rok emisji.
Moneta zaprojektowana przez Dobrochnę Surajewską, wyemitowana została w nakładzie do 15 tys. sztuk. Można ją zakupić w cenie 130 zł. Wizerunki monety w wysokiej rozdzielczości: www.nbp.pl/monety
Zygmunt I Stary i 100 dukatów Zygmunta III
12 lipca Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu monety kolekcjonerskie z wizerunkiem Zygmunta I Starego oraz „100 dukatów Zygmunta III". To kolejne emisje w seriach: „Skarby Stanisława Augusta" oraz „Historia monety polskiej".
„Zygmunt I Stary" to dwunasta moneta z kolekcji srebrnych i złotych monet kolekcjonerskich „Skarby Stanisława Augusta", które odwzorowują słynną osiemnastowieczną serię medalierską z wizerunkami królów Polski, wykonaną na zlecenie Stanisława Augusta Poniatowskiego. Monety emitowane przez Narodowy Bank Polski są wiernymi replikami medali, zachowują średnicę i wysokość reliefu oryginałów. Dotyczy to portretów królewskich prezentowanych na rewersach monet. Na rewersie monety widnieje przeniesione z medalu popiersie króla (według obrazu Marcella Bacciarellego) zwrócone w prawo, w koronie na głowie, z krótką brodą nad rurkowaną krezą. Król nosi zbroję nakrytą bogato haftowanym płaszczem spiętym ozdobną klamrą, z klejnotem Orderu Złotego Runa na łańcuchu. Jest to pierwszy w serii medal wykonany przez Jana Jakuba Reichla, nowego nadwornego medaliera Stanisława Augusta (Jan Filip Holzhaeusser zmarł w 1792 r.). Na awersie monety czytamy nieznacznie skrócony tekst z rewersu medalu.
Kolejną wyemitowaną monetą jest „100 dukatów Zygmunta III" z serii „Historia monety polskiej". Autorem stempli do monety historycznej był znakomity medalier gdański Samuel Ammon (1591–1622) pochodzący z Schaffhausen w Szwajcarii. Na awersie przedstawił on zwrócone w prawo popiersie króla bez korony, w bogatej zbroi. Pod popiersiem inicjały medaliera SA i data 1621. Na rewersie pod koroną tarcza dziewięciopolowa z herbami Polski i Litwy oraz Szwecji i Gotlandii, a także Snopkiem Wazów w środku. Była to najokazalsza moneta polska mierząca w oryginale prawie 70 mm i ważąca aż 348,3 g złota. Najprawdopodobniej emisja została zamówiona przez króla, który potrzebował prezentów dla najznamienitszych gości i dostojników. Do dziś zachowało się tylko kilka oryginałów o pełnej wadze.
Od niepodległości do nieskończoności
NBP wyłonił zwycięzcę konkursu na projekt wizerunku monety upamiętniającej setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. W konkursie, który trwał do połowy czerwca 2017 r., wzięło udział ponad 200 uczestników. Jego pomysłodawcą był profesor Adam Glapiński, Prezes Narodowego Banku Polskiego.
Nagrodę główną otrzymał Patryk Koszela z Czeladzi. Kapitułę urzekła wymowna symbolika pomysłu 17-latka – zera tworzące umieszczoną na rewersie monety liczbę sto układają się w znak nieskończoności. Zwycięzca otrzyma 20 tys. zł, a jego pomysł zostanie wykorzystany przez NBP przy projektowaniu srebrnej monety kolekcjonerskiej, która zostanie wyemitowana w przyszłym roku.
Narodowy Bank Polski upamiętnia emisją okolicznościowych monet kolekcjonerskich ważne, historyczne rocznice. Wszystkie banknoty i monety emitowane przez NBP są prawnym środkiem płatniczym w Polsce. I choć wspomnianą monetą można na przykład zapłacić za zakupy w sklepie, trudno spodziewać się, że spotkamy ją w normalnym obiegu.
100-lecie Teatru Polskiego
Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu monety okolicznościowe upamiętniające stulecie istnienia warszawskiego Teatru Polskiego, jednej z najważniejszych scen teatralnych w kraju. Wyemitowano dwa typy monet: srebrną o nominale 10 zł oraz dwuzłotową ze stopu Nordic Gold. Na rewersach obu monet znalazł się wizerunek fasady budynku Teatru Polskiego. Awers monety srebrnej przedstawia fragment płaskorzeźby Irydiona znajdującej się na frontonie siedziby teatru.
Teatr Polski powstał z inicjatywy Arnolda Szyfmana. Za jego czasów osiągnął on status pierwszej sceny teatralnej w Polsce. Otwarcie teatru, zainicjowane premierowym spektaklem „Irydion” Zygmunta Krasińskiego. Na deskach Teatru Polskiego grali najwybitniejsi polscy aktorzy, m.in. Nina Andrycz, Mieczysława Ćwiklińska, Jadwiga Smosarska, Eugeniusz Bodo, Adolf Dymsza, Jadwiga Mikołajska, Anna Seniuk, Tadeusz Łomnicki, Gustaw Holoubek i Andrzej Łapicki. W Teatrze Polskim reżyserowali m.in. Leon Schiller, Aleksander Zelwerowicz, Ludwik Solski, Aleksander Bardini i Adam Hanuszkiewicz.
